Velik interes kandidata, nikakav interes države
Od 15 jedinica lokalne samouprave i regionalne uprave, koliko je ukupno bilo prostora za kandidature, izbori za manjinske predstavnike završeni su u njih osam odmah u prvom krugu. Pojedini će na popravni ispit za dvije nedjelje.
Kao i one u decembru, i ove dopunske izbore obilježilo je ćutanje države. Jedino što je država uradila jeste da je izbore raspisala. Sama izlaznost je na nivou decembarske prve runde dopunskih izbora – sedamnaestak procenata. Doduše, u Opštini Lovinac za zamjenika načelnika glasalo je 29 odsto Srba, u Polači i Plitvičkim jezerima njih 26 odsto, u Grubišnom Polju 22 odsto, ali se u Gospiću i Voćinu izborima odazvalo tek oko osam odsto Srba upisanih u birački spisak. Kao i u decembru, evidentiran je problem prevelikog broja ljudi koji tek na biralištima saznaju da nisu upisani u birački spisak. Tako je u Gospiću gotovo svaki drugi Srbin biralište napustio nezadovoljan, jer ga nema u spisku, a u Benkovcu se skoro 300 Srba kući vratilo a da nisu obavili građansku dužnost. Razlog manjeg procenta izlaznosti vjerojatno je prezasićenost izbornim procesima. Ilustracije radi, biračima u ličkoj Opštini Donji Lapac to su bili osmi izbori u nepune tri godine!
Kampanja ozbiljno shvaćena
Međutim, agitacije nije falilo. Izbori su shvaćeni kao kamen temeljac za stvaranje snošljivijih uslova života manjina, pa je kampanja rađena kao da su u pitanju oni “veliki” državni. U nju su u najvećem broju slučajeva bili uključeni i sami lideri stranaka, kao što je slučaj u SDSS-u.
Vladao je i velik interes kandidata. Sto potpisa podrške za ukupno 15 nominacija rezultiralo je sa čak 39 kandidata ili dva i po kandidata po jednom mjestu. Najviše kandidata nominovao je SDSS – 13, od čega po jedan koalicioni kandidat sa HNS-om i HSU-om. Slijedi DPS sa sedam nominacija, od čega dvije u koaliciji sa NSS-om, zatim SDP sa pet kandidatura, SNS sa dvije i HSLS sa jednom. Nezavisni – a javna je tajna da su iza određenog broja tzv. nezavisnih kandidata stajale velike hrvatske političke partije, uključujući i HDZ – podnijeli su ukupno deset kandidatura. Proces kandidovanja u jednom će slučaju sasvim sigurno ući u anale hrvatske demokratije. Naime, SDP-ov kandidat za zamjenika župana Ličko-senjske županije u biračkom se spisku vodi kao neopredijeljen! Dakle, nije se izjasnio Srbinom.
Što se samog izbornog uspjeha u prvom krugu tiče, on je odgovarajući broju predanih kandidatura – onaj ko je najviše predao, taj je postigao i najbolji rezultat. Tako su kandidati SDSS-a u prvom krugu pobijedili za zamjenika župana Zadarske županije (Rajka Rađenović), zamjenika gradonačelnika Benkovca (Miloš Ćiritović), te zamjenike načelnika opština u Lovincu (Momčilo Brmbota), Zemuniku Donjem (Dragan Daničić), Polači (Ljubiša Tintor), Voćinu (Igor Pavković) i Plitvičkim jezerima (Slobodan Dražić). Dakle, sedam pobjeda u prvom krugu. Jedina preostala pobjeda u prvom krugu pripala je Vesni Knežević, DPS-ovom kandidatu za zamjenika načelnika Opštine Suhopolje. Za ostale sredine “vozi” se drugi krug za 14 dana, u kojem su uglavnom u kombinaciji SDSS vs. nezavisni, SDSS vs. SDP, u jednoj kombinaciji DPS vs. nezavisni i u jednoj “rusinsko-rusinski sraz” – u Opštini Bogdanovci u kojoj kandidat SDSS-a Milan Čubra nije uspio pomrsiti račune pripadnicima rusinske manjine.
Najbolji rezultati u Zadarskoj županiji
Gledano po regijama, najbolji posao obavljen je u Zadarskoj županiji u kojoj ni u jednoj jedinici u kojoj se bira nema drugog kruga. Njega će pak biti u Ličko-senjskoj županiji (za zamjenika župana i zamjenika gradonačelnika Gospića) i Virovitičko-podravskoj (zamjenik župana, dogradonačelnik Slatine).
Tokom kampanje nisu izostali ni srpsko-srpski verbalni sukobi. Tamo gdje nije bilo “bratskih sukoba” užarenu atmosferu je stvarala orkestrirana kampanja hrvatskih udruga (slučaj Kulić u Slatini), političkih stranaka koje ne učestvuju u izbornom procesu (HSP protiv Daničića u Zemuniku Donjem). Nije izostalo ni cijepanje plakata, ni omalovažavanje protivnika, ni ono što bi moralo barem u moralnom smislu da izostane: praksa da sami kandidati na birališta dovoze i u biračke prostorije uvode birače (slučaj Gvozdić u Gospiću), praksa da kandidati pićem čašćavaju birače skoro pa pred biračkim mjestom (slučaj Čeprnja u Grubišnom Polju), praksa da se tokom vatrene kampanje prijeti, “svim političkim sredstvima”, gašenjem i sahranom jedne političke stranke i njenih članova (slučaj Vukša u Donjem Lapcu).
Kako bilo, manjinama su ovo prvi izbori i prvi direktni okršaji unutar istoga korpusa, pa kandidatima i nije toliko za zamjeriti što tek sada uče, iako je sam manjinski zakon, sedam godina star, već krenuo u školu.
Nećemo Srbe makar ne bilo ni nas
Osim za zamjenike župana, zamjenike gradonačelnika i opštinskih načelnika, izbori su održani i za predstavnička tijela, i to skupštinu Zadarske županije i opštinsko vijeće Stankovaca. U zadarskoj skupštini sjediće tako vijećnici Veselko Ćakić i Dušan Zelić (SDSS), te DPS-ovac Branislav Švonja. U opštinskom vijeću Stankovaca biće SDSS-ovac Radovan Mandić. Izbori su trebali biti održani i za dvoje predstavnika Srba u opštinskom vijeću Zemunika Donjeg. Ali, neke tamošnje partije (HSLS) borile su se rukama i nogama da komšije Srbi ne uđu u vijeće, zbog čega je srušena i vijećnička većina.