Patrijarh Irinej pozvao na mir i zajedništvo

Patrijarh Srpske pravoslavne crkve Irinej ustoličen je 3. oktobra u Pećkoj patrijaršiji na Kosovu. Četrdesetpetog patrijarha SPC-a u njenoj istoriji na tron su, prema crkvenim pravilima, uvela dva najstarija arhijereja. To su mitropoliti crnogorsko-primorski Amfilohije Radović i zagrebačko-ljubljanski i cijele Italije Jovan Pavlović. Oni su mu svečano predali statusne simbole: panagiju, žezlo i bijelu kapu (panu).

Kamenovanje za sretan put

Ceremoniji je prisustvovalo više hiljada vjernika koji su u Peć, pored ostalih načina, pristigli u oko 50 autobusa. Dolazak autobusa iz cijele Srbije i enklava na Kosovu, ali i iz drugih država regiona, kontrolisala je kosovska policijska služba i nisu zabilježeni nikakvi incidenti.

Od državnih zvaničnika Srbije, činu ustoličenja prisustvovao je predsjednik Boris Tadić. Od međunarodnih zvaničnika bili su prisutni šefovi međunarodnih misija, EULEKS-a i UNMIK-a, Iv de Kermabon i Roberto Zanijeri. Svečanosti su prisustvovali i brojni diplomati te predstavnici vjerskih zajednica.

Patrijarh Irinej izabran je na najvišu crkvenu dužnost 22. janura ove godine, na arhijerejskom saboru SPC-a, kada je i određen dan ustoličenja u Pećkoj patrijaršiji. Sama ceremonija ustoličenja protekla je bez incidenata, mada su noć ranije po nekim pećkim ulicama bili izlijepljeni plakati kojima se vrijeđa patrijarh, ali ih je policija skinula. Međutim, poslije ustoličenja kamenovana je kolona vozila kojima su se vraćali vjernici iz Pećke patrijaršije. Jedna žena je povrijeđena, a više autobusa je oštećeno. Kosovska policija je brzo reagovala i uhapsila trojicu napadača. Sa granice između Kosova i Srbije vraćena su dva lidera srpskih političkih partija, Tomislav Nikolić i Velimir Ilić, uz objašnjenje da nisu na vrijeme najavili svoj dolazak i dobili dozvolu kosovskih vlasti i misije EULEKS.

Patrijarh Irinej (Miroslav Gavrilović) rođen je 1930. godine i prije izbora bio je episkop Niške eparhije SPC-a. On je osmi po redu patrijarh koji se ustoličuje u Pećkoj patrijaršiji. Prvi patrijarh tamo ustoličen bio je Joanikije, 1346. godine i onda je nastala velika pauza, sve do 1920. godine, kada je obnovljena Pećka patrijaršija i ustoličen patrijarh Dimitrije, a nakon njega, osim Irineja, još petorica patrijarha (Varnava, Gavrilo, Vikentije, German i Pavle).

Nakon ceremonije ustoličenja, patrijarh Irinej obratio se vjernicima.

– Molimo se da u ovoj zemlji zavladaju mir, sloga i ljubav između naroda i da zacele rane nanete mržnjom i zlobom – rekao je patrijarh. Govoreći o Kosovu i misiji crkve, uputio je poruku međunarodnoj zajednici:

– Sa ovog svetog mesta u ovom trenutku upućujemo vapaj moćnim faktorima sveta, u čijim rukama je sudbina Kosova i Metohije, da ne ogreše dušu donošenjem rešenja po pitanju statusa ove srpske južne pokrajine kojim bi srpski narod bio lišen vekovnog prava na svoju postojbinu, na svoj imetak, na groblja svojih predaka, na svoje slavne svetinje.

Sve trezveniji odnos prema Kosovu

Utisak je da je ustoličenje patrijarha bilo vrlo brižljivo i temeljito pripremljeno, jer je to bio događaj koji je na Kosovu nosio potencijale za incidente. To je, slobodno se može reći, bio važan ispit i test za buduće aktivnosti oko normalizacije stanja i života na Kosovu. Prvenstvenu zaslugu da je sve prošlo kako treba imaju EULEKS, Vlada Kosova, ali i Vlada Srbije koja je također učinila napor da sve bude pod kontrolom.

U ta nastojanja nisu se uklopila dvojica opozicionih političara – Tomislav Nikolić i Velimir Ilić – koji su pošli u Peć, znajući da će biti vraćeni jer nisu ispoštovali ranije objavljenu proceduru za dolazak političara na ustoličenje. Pošli su valjda sa namjerom da tako dobiju neki politički poen. Nije vjerojatno da iz toga mogu izvući profit, jer srpska javnost prema pitanjima Kosova ima sve trezveniji odnos. Način na koji je ceremonija ustoličenja prošla, dodatno će takav trend ojačati. Još samo da nije bilo kamenovanja.