Kvislinzi u zakonskoj magli
Skupština Srbije je zbog decembarskog glasanja o preporuci Evropske komisije da se Beogradu pruži nada u vidu zvanične kandidature, nakon 11 godina prepucavanja po medijima, usvojila Zakon o restituciji. Da bi zakon dobio dubinu, valjalo je usvojiti i Zakon o rehabilitaciji, kako se ne bi desilo da restitucijom budu obuhvaćeni zločinci iz Drugog svetskog rata, kvislinzi i kolaboracionisti.
Predloženi zakon je povučen nakon što je Mađarska zapretila vetom na odluku o kandidaturi, jer je obuhvatao sve one koji su obukli uniformu okupatora, što je shvaćeno kao kolektivizacija krivice, a nije pomogao ni sukob SPO-a i SPS-a, koji se nisu slagali oko datuma koje bi zakon obuhvatao. Prvi smatraju da treba da se proteže do početka okupacije, 6. aprila 1941. godine, a drugi do oslobođenja, a iza svega stoji, naravno, želja SPO-a za rehabilitacijom Ravnogorskog pokreta i Draže Mihailovića, što je i potajna želja vladajuće većine.
Iz svega sledi novi nacrt zakona, koji je Vlada Srbije već usvojila, a koji je tako tipičan jer nit’ smrdi, nit’ miriše. Prema rečima dežurnog tragača za Dražom, državnog sekretara u Ministarstvu pravde Slobodana Homena, novi predlog je rezultat dogovora Ministarstva pravde, Saveza vojvođanskih Mađara, SPS-a i SPO-a. U njemu se navodno ne spominju ni četnici ni partizani, nije naveden ni datum koji će obuhvatati, a mlađahni SPS-ovac Branko Ružić nazvao ga je “univerzalnim i bez vremenskih i istorijskih odrednica”.
Poslanik SDPS-a Meho Omerović kaže da je za SDPS neprihvatljivo da se u predlogu Zakona o rahabilitaciji ne vidi jasno ko su u vreme Drugog svetskog rata bili pripadnici okupacionih snaga i kvislinzi, kako ne bi imali pravo na rehabilitaciju.
– Kvislinzi nemaju nacionalni identitet, oni su i hortijevci i pripadnici muslimanske policije i balisti i pripadnici Ravnogorskog pokreta, kao i ljotićevci i nedićevci – rekao je Omerović. On je naglasio da neće glasati za zakon kojim se izjednačavaju zločinci i žrtve, uz ocenu da je “silovanje istorije i vređanje žrtava i istine izjednačavanje pravih antifašista s onima koji su od početka rata bili uz Hitlera“.
Izmenama prvobitnog predloga išlo se na ruku Mađarima i Mađarskoj, zemlji koja je nedavno oslobodila Šandora Kepira, čoveka koji je odgovoran za brojna ubistva tokom Novosadske racije. Srbija nema snage da taj faktor uzme u obzir, a ako se zna koliko se zvanična politika dodvorava onima koji na Ravnogorski pokret gledaju kao na pozitivan, onda predlog Zakona o rehabilitaciji otvara više pitanja nego što daje odgovora.