Balkan prolaz

SUKOBI 1

Val međuetničkih sukoba širi se Makedonijom. U protekle dvije sedmice registrirani su sukobi Makedonaca i Albanaca, tokom kojih su povrijeđene desetine građana. Najmanje 20 ljudi je uhapšeno zbog nasilja. Na meti napadača bili su i putnici u gradskom saobraćaju, slučajni prolaznici na ulicama, a zapaljen je i jedan viseći most na Vardaru. Zbog učestalih međuetničkih sukoba pojačano je policijsko prisustvo – preko dana ispred škola, a noću na ulicama. EU je osudila nasilje u Makedoniji, najgore otkako je zemlja bila na ivici građanskog rata 2001. godine. I makedonske vlasti su osudile sve učestalije incidente između lokalnih Makedonaca i Albanaca, dok je opozicija za situaciju optužila vlast i zatražila održavanje vanredne sjednice Vijeća za nacionalnu sigurnost.

SUKOBI 2

U albanskom gradu Burelu grupa mladih Albanaca zapalila je, gazila i bacala makedonsku zastavu, što je izazvalo proteste zvaničnog Skoplja. Istovremeno su uzvikivane uvredljive parole na protestima pred makedonskom ambasadom u Tirani. Na protestu se skandiralo “Dole Makedonija” i “Želimo etničku Albaniju”. “Takvi incidenti, praćeni govorom mržnje, ne idu u prilog dobrosusjedskim odnosima Makedonije i Albanije i građenju povjerenja između dva naroda”, saopćeno je iz Ministarstva vanjskih poslova Makedonije. Protest je organizovan zbog ubistva dvojice mladića od strane policajca makedonske nacionalnosti u Gostivaru, nasilja nad albanskim učenicima i zato što je makedonska Hrišćanska organizacija zapalila albansku zastavu. Istim povodom protest je u nedjelju uvečer organizovan ispred makedonske ambasade u Prištini, a grupa mladih bacala je kamenice na zgradu diplomatskog predstavništva.

SPISKOVI

Društvene mreže koje koriste žitelji Makedonije preplavljene su biračkim spiskovima sa imenima ljudi, adresama stanovanja i partijskim opredjeljenjem. Podaci o 43.711 žitelja skopske opštine Centar pojavili su se i na pojedinim lokalnim portalima. Kako su objavili skopski mediji, a prenose regionalne agencije, osim spiskova, objavljena je kompletna unutarpartijska korespondencija i sve aktivnosti koje treba da čine činovnici radi promovisanja partije na vlasti VMRO-DPMNE pred predstojeće izbore. Spiskovi su ofarbani u šest boja, u zavisnosti od toga kakva su saznanja o njihovom političkom članstvu, ali i prognozama i pretpostavkama o tome tko je simpatizer koje političke partije, piše skopski dnevnik “Vest”. Lica za koja se pretpostavlja da su članovi VMRO-DPMNE ofarbana su crvenom bojom i njih je ukupno 989, dok su simpatizeri ove partije obilježeni narančastom bojom i njih je na spisku 3.511. Članovi Socijaldemokratskog saveza Makedonije, najveće opozicione stranke u Sobranju, obojeni su plavim i ukupno ih je 832, a njihovi simpatizeri, kojih je 2.145, svjetloplavom bojom. Najveća grupa na spisku od 35.805 članova obojena je u roze i za njih se pretpostavlja da su politički neopredijeljeni. Spiskovi se smatraju pravom senzacijom na društvenim mrežama i masovno se skidaju sa Fejsbuka i šalju mejlovima. U Makedoniji su u junu prošle godine održani prijevremeni parlamentarni izbori na kojima je pobijedio VMRO-DPMNE iz makedonskog i Demokratska unija za integraciju iz albanskog političkog korpusa, a na redu su redovni lokalni izbori.

DEPORTACIJE

Apelacioni sud Crne Gore ukinuo je prvostepenu presudu Višeg suda u Podgorici kojom su devetorica pripadnika crnogorskog Ministarstva unutrašnjih poslova oslobođeni optužbe za deportacije izbjeglica iz BiH. Predmet je, prema riječima glasnogovornice ove pravosudne institucije Irene Šofranac-Nedović, vraćen Višem sudu u Podgorici na ponovno suđenje i istom vijeću sudije Milenke Žižić. Specijalno vijeće kojim je predsjedavala spomenuta sutkinja krajem marta prošle godine oslobodilo je optužene zbog nedostatka dokaza. Podsjetimo, za deportaciju izbjeglica, državljana BiH, iz Crne Gore bili su optuženi Branko Bujić, Sreten Glendža, Božidar Stojović, Milorad Šljivančanin, Boško Bojović, Milisav Marković, Radoje Radulović, Duško Bakrač i Milorad Ivanović. Podsjetimo i da je prethodno država Crna Gora, 2009, u građanskoj parnici obeštetila porodice žrtava deportiranih sa 4,1 milion eura, priznavši da su se deportacije nesumnjivo desile, ali je sud u Podgorici sada utvrdio da za taj zločin nad više od 80 civila nitko nije odgovoran.

EKSTREMISTI

U Novom Sadu zabilježeni su novi slučajevi nacionalističkih ispada: na fasadi jedne zgrade ekstremisti su nacrtali više od 20 šablona s likom optuženika za genocid Ratka Mladića i zapalili vojvođansku zastavu, zbog čega je novosadska policija privela tek jednog dvadesetjednogodišnjaka. Snimku paljenja zastave na YouTube je postavila ekstremistička organizacija Srpski narodni pokret Naši. Kako javlja Al Jazeera Balkans, potpredsjednik Lige socijaldemokrata Vojvodine i predsjednik Skupštine Novog Sada Aleksandar Jovanović u postupku ekstremista vidi nastavak širenja mržnje i ksenofobije koja, kako kaže, predstavlja ozbiljan sistemski problem. “Ono što je problem u svemu ovome je to da se na ovaj način produžava i neguje jedan sistem vrednosti i obrazac ponašanja, a to je nasilnički sistem vrednovanja. Taj obrazac je bio prisutan tokom devedesetih godina”, rekao je Jovanović. Već u nekoliko navrata su u Temerinu zabilježeni otvoreni obračuni grupa mladića mađarske i srpske nacionalnosti. “Grafit koji je uznemirio Novosađane sada je prekrečen. Zanimljivo je da je ovo mesto udaljeno samo 150 metara od zgrade policijske uprave. Pre nekoliko meseci istu fasadu su prekrečili aktivisti LSV-a i Srpskog pokreta obnove, jer je na njoj bio mural sa likom generala kome se pred Haškim tribunalom sudi za najteže ratne zločine”, ispričao je predsjednik vojvođanske Skupštine Šandor Egereši, koji inače tvrdi da se međuetničko naselje dešava u mnogo manjem obimu nego proteklih godina.