Kolaboracija koja teče

Dok se u Evropi obilježavala godišnjica pobjede nad fašizmom, u Beogradu je 11. maja na Višem sudu održano posljednje ročište za rehabilitaciju vrhovnog četničkog komandanta Draže Mihailovića. Čeka se presuda, a završnom je ročištu pristupio predsjednik Državne komisije za tajne grobnice poslije Drugog svjetskog rata, historičar Predrag Marković. Po izlasku iz suda, Marković je izjavio da je sudskom vijeću predao audio-zapis završnog govora Draže Mihailovića na pomenutom suđenju, naglasivši da su “stenografske beleške toga govora bitno skraćene, i da su skraćenja ideološke prirode”.

Revizija historije

Ispred Višeg suda, u beogradskoj Timočkoj ulici okupila se velika grupa pobornika rehabilitacije, prepoznatljivo kostimirana i podržana od strane profašističke organizacije Obraz. Okupljeni su skandirali Draži Mihailoviću, Radovanu Karadžiću, Ratku Mladiću i Vojislavu Šešelju. Na drugoj strani ulice, više od sat vremena stajala je grupa Žena u crnom sa transparentima na kojima je pisalo “Stop rehabilitaciji” i “Rehabilitacija zločina je saučesništvo”. Kordon policije razdvajao je četničke pristalice i Žene u crnom.

Rehabilitacija Draže Mihailovića i četničkog pokreta sve više sliči na temeljni državni projekat. Ravnogorski pokret odavno se u Srbiji naziva “antifašističkim”, a Mihailović “prvim gerilcem u porobljenoj Evropi”. Država je zakonom izjednačila prava partizana i četnika. Osnovana je i Državna komisija za tajne grobnice poslije Drugog svjetskog rata, u kojoj su historičari koji na farsičan način pristupaju nacionalnoj historiji. Njihov zadatak je da u ideologiji nacionalizma traže način da se uspostavi kontinuitet sa svim onim što je imalo nacionalnu boju, a da iz nje izbace sve nenacionalno, čime se, kako tvrdi dr. Olivera Milosavljević, rehabilituje i ideologija na temelju koje su vođeni ratovi 1990-ih.

Vatreni antikomunizam

Tako se od državnih historičara, kao što su Kosta Nikolić i Srđan Cvetković, može čuti da je bilo i četničkih zločina u Drugom svjetskom ratu, ali da njih nije činio Draža Mihailović, nego neposlušni komandanti na terenu. Dakle, oni hoće reći da nije bila četnička ideologija zločinačka, nego da su to radili neki ljudi na svoju ruku. Antifašizam i antifašističku borbu ovi su historičari zapravo preveli na komunizam i građanski rat, u kome su “komunisti počinili velike zločine, ravne fašističkim”. U antikomunizmu koji im služi da zamagle prošlost, oni kod mladih ljudi proizvode strah od svega što ima anacionalnu i internacionalnu dimenziju.

Historijska nauka je utvrdila da je četnički pokret u periodu 1941-1945. bio kolaboracionistički. Kolaborirali su sa fašizmom u vrijeme kada je antifašizam bio jedini moralno prihvatljiv izbor. To je nemoguće relativizovati bilo kojom pojedinačnom presudom za rehabilitaciju ili nekim zakonom o izjednačavanju prava antifašističkih boraca i kolaboracionista. Apsolutno je sigurno da država koja bi rehabilitovala kolaborante sa fašizmom nema pravo da se poziva na antifašizam. Zato ova farsa mora prestati, ako ni zbog čega drugoga a ono zbog zla koje je fašizam nanio Srbiji i srpskom narodu.