“Bager rasizam” Dragana Đilasa
Osmog aprila beogradsko prigradsko naselje Resnik zauzelo je naslovne stranice pisanih i udarne termine elektronskih medija u Srbiji zbog rasističkih demonstracija u kojima je povrijeđeno na desetine policajaca i učesnika demonstracija, a bar tridesetak osoba privedeno. Da stvar bude gora, nasilne demonstracije izbile su na Svjetski dan Roma. Organizatori demonstracija čuvali su se da u vrijeme predizbornog takmičenja sebi pripišu bilo kakvu političku namjeru, pa su se pažljivo nazvali “običnim ljudima iz komšiluka”, među kojima je bilo, da apsurd bude veći, i Roma starosjedilaca.
Cijela stvar je krenula kada je Dragan Đilas, gradonačelnik Beograda i jaki čovjek DS-a, odlučio da tridesetak romskih porodica preseli iz nehigijenskog naselja blizu elitnog kvarta Belvil na ledinu oko kilometar udaljenu od Resnika. Đilasov “socijalni inženjering”, koji uporno zastupa otkako je na gradonačelničkoj funkciji i koji je nekada na rubu rasizma, pa i unutar te zone, sastoji se u rušenju romskih naselja u centralnim dijelovima grada i njihove disperzije na periferiju. Ovaj put Đilasov “bager rasizam” sukobio se sa latentnim rasizmom glede Roma, koji vlada u značajnom dijelu srpskoga društva. Vidjevši da se na ledini postavlja osnova za tridesetak kontejnera u koje trebaju biti preseljeni Romi iz Belvila, okupilo se na stotine “običnih građana” Resnika, uz neophodnu podršku navijačkih grupa, uvijek raspoloženih za rasističke svinjarije i nasilje, koje se nisu libile sukoba sa žandarmerijom i specijalnim policijskim snagama, a sve pozivajući se na “svetinju očuvanja rasnog balansa”.
Đilas je demonstracije i nasilje blago nazvao “bespotrebnim”, a onda u razgovoru sa vođama sramnog protesta našao kompromis po kome će u Resnik umjesto 30 doseliti deset romskih porodica. Drugih dvadesetak će u neke druge rubne kvartove.
Groteskno zvuče izjave koje predstavnici vlasti daju povodom višednevnog rasističkog orgijanja u Resniku, a naročito je neumjesno hvalisanje rezultatima koje su postigli u brizi za Rome. U isto vrijeme dok su rasisti, ohrabreni državnom politikom, jurišali na romske kontejnere, gađajući policiju i žandarmeriju kamenjem, pivskim bocama, štangama i letvama, koordinator Dekade Roma Božidar Đelić hvalio se riječima: “Srbija je postavila jasan cilj da u narednim godinama nehigijenska naselja nestanu.”
U Srbiji danas živi više stotina hiljada Roma, mada službeni popis kaže da ta brojka prelazi stotinjak hiljada. Žive u začaranom krugu siromaštva. Životni vijek u prosjeku im nije dosegao ni 50 godina. Među ukupnom studentskom populacijom, njihovo učešće je manje od jednog promila. Ogromna je obaveza države da poboljša njihove životne prilike. To se ne može napraviti sramotnom “bager filozofijom” kojom se služi Đilas. Takva politika liči na čamac u vodi, sa hiljadu rupa.