220 godina pačetinskog školstva
U izdanju Srpskog kulturnog društva “Prosvjeta”, pododbora Pačetin, iz štampe je izašla knjiga “220 godina školstva u Pačetinu” autora Đoke Rašića, na čiju je inicijativu taj značajni jubilej pre dve godine obeležen svečanom priredbom, izložbom fotografija, dnevnika, dokumenata i zapisa, te susretom bivših i sadašnjih učenika, učiteljica, učitelja i direktora. Tom prilikom dogovoreno je da se štampa knjiga kako bi svi pisani tragovi, fotografije i dokumenti bili na jednom mestu, sačuvani od zaborava.
– Kao bivši učenik pačetinske škole stavio sam u korice prošlost, sadašnjost i budućnost Pačetina, sve podatke i dokumente do kojih se moglo doći – kaže Rašić, 66-godišnjak koji se decenijama bavi društvenim i sportskim radom, a inače je i član Glavnog odbora “Prosvjete”.
Učenici i učitelji
Knjigu o 220 godina školstva u Pačetinu osmislio je kao školski spomenar, koji na stotinjak stranica osim istorijskih podataka sadrži i sedamdesetak fotografija učenika i učitelja pačetinske škole, od generacije rođene 1916. godine do danas, te njihova sećanja. U tome su mu, kako ističe, najviše pomogli ćerka, supruga i pesnik Đorđe Nešić, dok su izlazak knjige finansijski podržali Ministarstvo prosvete, SKD “Prosvjeta”, VSNM Opštine Trpinja i Radenko Bošković Rajs.
Prve zapise koji dokazuju postojanje škole u Pačetinu sačinio je 18. jula 1788. Stefan Vujanovski, tadašnji direktor zagrebačkog školskog okruga, kojem su u vreme Habzburške Monarhije pripadali Srem i Slavonija. Njegova službena zabeleška odnosila se na stanje početkom drugog polugodišta školske godine 1787/88. Prema tom zapisu, nastavu je pohađalo 38 dece, po 19 u prvom i drugom razredu, a 76 dece uopšte nije išlo u školu. Taj izveštaj se i danas čuva u Mađarskom državnom arhivu u Budimpešti. Školski upravitelj bio je Mojsej Agić ili Hadžić, sveštenik koji je bio i katiheta, a prvi učitelj zvao se Josif Gavrilović. Od 1788. pa sve do 1922. nema dostupnih podataka. Škola je do 1957. godine bila matična šestogodišnja škola, zatim područna četverogodišnja škola OŠ u Nuštru, potom OŠ “Braća Đurđević” u Vukovaru, a od 1992. OŠ Bobota.
Školu, koja je nekada brojala i preko stotinu đaka, danas pohađa svega 14 dece. Sledeće školske godine, nažalost, neće biti prvog razreda. Naime, samo jedno dete doraslo je za polazak u školu, ali ono će, kako su odlučili roditelji, sačekati još godinu dana kada se očekuje više prvaka.
Krupna brojka
Knjiga sadrži i radove bivših i sadašnjih pačetinskih učenika. Među njima je najstarija Jela Dragojlović, rođena 1916, koja je napisala pesmu “Sećanje na Ljubinku” o tragičnoj smrti jedne devojke. Sećanje na svoju učiteljicu Mariju Sabljić napisala je dr Gordana Jocić, o svojoj školi pisale su bivše učenice Nataša Mirosavljević i Marija Bugarski, ali i sadašnji osnovci Branislav Nudić, Petar Lazić, Mihajlo Hadžić, Borislav Božić i Ruža Subić. Nekoliko stranica posvećeno je i Kulturno-umetničkom društvu “Branko Radičević” te fudbalskom i šahovskom klubu “Sloga” u čijim je aktivnostima autor knjige takođe učestvovao.
“Dvestodvadeset godina je krupna brojka i za neke države, a kamoli za jednu seosku školu”, napisao je u pogovoru knjige naš poznati književnik Đorđe Nešić iz Bijelog Brda.
Od svih učenika pačetinske škole, izdvaja se ime rano preminulog pesnika i lekara Branka Kovačevića. “Pregršt njegovih stihova svedoči o pesnikovoj vezanosti za zavičajni pejsaž i budi tugu za još jednim Brankom koji je umro mlad, kao i onaj koji je zapisao ‘Od mladosti pa do groba / najlepše je đačko doba.’ O takvom dobu svedoči i pačetinski školski spomenar Đoke Rašića”, zaključio je Nešić.